Pałac w Nieborowie - perła baroku

Nieborów to wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, ok. 80 km od Warszawy. Co najmniej od XVI w. Nieborów był gniazdem rodziny Nieborowskich herbu Prawda, a od 1694 r. należał do kardynała Michała Stefana Radziejowskiego, który na fundamentach starszego dworu kazał wznieść barokowy pałac zaprojektowany przez Tylmana z Gameren, budowniczego licznych warszawskich pałaców i kościołów. Po kilku zmianach właścicieli, w 1774 r. znalazł się w posiadaniu księcia Michała Hieronima Radziwiłła i w rękach tej rodziny pozostawał aż do upaństwowienia i przekształcenia w muzeum wnętrz pałacowych. Z inicjatywy księcia Michała wokół pałacu powstał park geometryczny w stylu francuskim.
W tym samym czasie jego żona Helena z Przeździeckich założyła na terenie oddalonej 5 km od Nieborowa wsi Łupia atrakcyjny park krajobrazowy w stylu angielskim, który nazwała Arkadią.

Najcenniejszy z zachowanych do dzisiaj antyków nieborowskich - słynne popiersie mitycznej Niobe księżna otrzymała od carycy. Najnowsze badania dowodzą, że ta piękna rzeźba, wystawiona obecnie w sieni pałacu nieborowskiego, dotarła do Petersburga przez Londyn, prawdopodobnie z ruin tzw. willi Kwintyliuszy pod Rzymem, pochodzącej z połowy II w. W 2005 r. na terenie tej ogromnej budowli znaleziono mocno uszkodzoną marmurową statuę Niobe. Posąg ten, jak często bywa w takich przypadkach, jest pozbawiony głowy i rąk. Prawdziwą sensacją było zatem odkrycie, że głowę z Nieborowa - a właściwie użyty do porównań jej gipsowy odlew - można dosyć dobrze dopasować do popiersia znalezionego w Rzymie, co pozwala przypuszczać, że pierwotnie elementy te stanowiły jedną całość!

 

Główna klatka schodowa, wybudowana przez Michała Kazimierza Ogińskiego w latach 1766-1768, pokryta jest holenderskimi kobaltowymi płytkami ceramicznymi z około 1700 r. Na ścianie wisi kopia portretu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w stroju koronacyjnym pędzla Marcella Bacciarellego.

         

W 1881r. kolejny właściciel, Michał Piotr Radziwiłł, założył manufakturę majoliki, skąd dostarczano do pałacu piece kaflowe i ceramikę ozdobną. Dziś nieborowski pałac posiada cenny jej zbiór.

Ostatni właściciel był bardzo interesującą postacią. Janusz Radzwiłł brał udział w wojnie z bolszewikami w 1920 roku. Był politykiem związanym z partią konserwatywną w XX- leciu międzywojennym. W 1939 roku został aresztowany przez NKWD, przesłuchiwał go sam Beria. Zwolniono go po trzech miesiącach, w 1944 wrócił do Nieborowa. Po wojnie został wywieziony do Związku Radzieckiego, gdzie w Krasnogorsku zmarła jego żona. Wrócił do kraju, władze zakazały mu zbliżać się do Nieborowa. Mieszkał w Warszawie, do śmierci w 1967 roku.
Po wojnie utworzono tu oddział Muzeum Narodowego w Warszawie, tym samym chroniąc go od komunistycznych zniszczeń. W pałacu znajduje się obecnie muzeum wnętrz rezydencji pałacowej z XVII – XIX w., oparte na tym, co ocalało a także tym, co uzupełniono ze zbiorów Muzeum Narodowego.
Ogród barokowy w stylu regularnym (francuskim) w Nieborowie zaprojektowany został w ostatniej dekadzie XVII w. prawdopodobnie przez Tylmana z Gameren i rozbudowany w 70. latach XVIII wieku przez Szymona Bogumiła Zuga. Dominują w nim rodzime gatunki drzew, ale najbardziej okazałe są dwa platany posadzone ok. roku 1770.

Znajdziemy tu również wiejski ogród tematyczny, kącik z różami czy tak modne ostatnio połączenie ogrodu użytkowego z ozdobnym (warzywa i kwiaty).

W pałacu i otaczającym go ogrodzie kręcono m.in. filmy i seriale: Akademia Pana Kleksa, Pan Samochodzik i niesamowity dwór, Kariera Nikodema Dyzmy, Plebania, Popioły, Ojciec Mateusz, Borys Godunow, Chłopi, Dama Pikowa, Dzieje grzechu, Frankenstein, Hans Christian Andersen, Lalka, Lotna, Łuk Erosa, Nowe przygody Arsena Lupin, Pensja Pani Latter, Szuler, Wielka miłość Balzaka i Złoto dezerterów.
Pałac był odwiedzany również w XIX i XX wieku przez artystów. Konstanty Ildefons Gałczyński, jeden z gości obiektu, napisał na temat miejscowej rzeźby z czasów rzymskich poemat "Niobe".

Godziny otwarcia
1 marca – 31 marca
poniedziałek – niedziela / godz. 10.00–16.00
poniedziałek – wstęp wolny
1 kwietnia – 30 października
poniedziałek – niedziela / godz. 10.00–18.00
poniedziałek – wstęp wolny (z wyjątkiem dni świątecznych)
1 listopada – 31 grudnia (czynna tylko ekspozycja w Pałacu)
poniedziałek – niedziela / godz. 10.00–16.00

Świątynia Diany w Arkadii udostępniona zwiedzającym od 1 kwietnia do 31 października

(21 kwietnia, 1 listopada, 25 - 26 grudnia – muzeum nieczynne)
Ostatni zwiedzający wchodzą do wnętrz ekspozycyjnych (Pałac, Manufaktura Majoliki, Świątynia Diany) 30 minut przed zamknięciem.

Ceny biletów

normalny: 22.00 - Pałac, Ogród, Manufaktura Majoliki
ulgowy: 13.00 - Pałac, Ogród, Manufaktura Majoliki
normalny: 12.00 - Ogród i Manufaktura Majoliki
dzieci 7-16 lat: 1.00 - Ogród i Manufaktura Majoliki
normalny: 12.00 - ARKADIA - Ogród i Świątynia Diany
ulgowy: 8.00 - ARKADIA - Ogród i Świątynia Diany
dzieci 7 - 16 lat: 1.00 - ARKADIA - Ogród i Świątynia Diany